OEE jest wskaźnikiem efektywności, który pozwala nam porównywać, analizować i doskonalić, efektywność wykorzystania zasobów technicznych w procesach produkcyjnych. Odbywa się to dzięki identyfikacji i eliminacji marnotrawstwa, pogrupowanego do trzech kategorii. OEE integruje wykorzystanie czasu pracy zasobów technicznych i wykorzystanie materiałów.
Rachunek OEE jest jednym z podstawowych rachunków wykorzystania zasobów i pokazuje nam jak dużą część nominalnego czasu zasobów wykorzystujemy produkując wyroby spełniające wymagania Klienta. Tak scharakteryzowane OEE określa zdolności produkcyjne organizacji i jest wskaźnikiem niezbędnym w procesie taktycznego i operacyjnego planowania produkcji.
Jak liczyć OEE?
Do obliczania OEE wykorzystuje się wiele formuł, które różnią się założeniami i celami, na realizację których są zorientowane. Klasyczna formuła rachunku OEE została opisana przez Seiichi Nakajimę („TPM tenkai” 1982):
gdzie:
- nominalny czas jednostki planistycznej – np. zmiana = 480 min., doba 1440 min.
- zatrzymania planowe – prewencyjne działania UR, działania Autonomicznego UR, przezbrojenia, przerwy socjalne,
- zatrzymania nieplanowe – awarie.
- operacyjny czas produkcyjny – czas produkcyjny z rozliczenia Dostępności.
- scrap – sztuki, które trwale utraciły zdolność spełnienia wymagań,
- rework – sztuki, które nie spełniają wymagań, ale mogą je spełnić po ponownym przetworzeniu w części procesu.
Przykładowo:
- Analizujemy 1 zmianę produkcyjną (6.00 do 14.00) – 480 minut
- Planowe zatrzymania:
– Autonomiczne UR – 15 minut
– Przezbrojenie – 40 minut
- Nieplanowe zatrzymania:
– awaria – 30 minut
Dostępność = 82,29%
- Całkowity rzeczywisty wynik produkcyjny ze zmiany (zgodny + niezgodny) – 350 szt.
- Nominalna wydajność maszyny (normatywny czas cyklu) – 1 szt./min.
Wydajność = 88,61 %
Czynnik Wydajności w rachunku OEE pokazuje nam relację pomiędzy tym, ile rzeczywiście wyprodukowaliśmy, a tym, ile powinniśmy wyprodukować, mając do dyspozycji operacyjny czas produkcyjny, wynikający z rozliczenia Dostępności!
- Defekty – sztuki niezgodne (scrap + rework) – 14 szt.
Jakość = 96%
OEE = Dostępność x Wydajność x Jakość = 82,29% x 88,61% x 96% = 70%
Tak scharakteryzowane OEE, stanowi uniwersalny wskaźnik poziomu wykorzystania zasobów technicznych organizacji, niezbędny w szczególności w procesie planowania i harmonogramowania produkcji – pokazuje nam, ile czasu zasobu technicznego w jednostce planistycznej, zostanie wykorzystane na realizację zleceń.
Gdybyśmy chcieli się dowiedzieć, ile jednostek określonego produktu wyprodukujemy w planowanym okresie, wystarczy pomnożyć ilość czasu produkcyjnego, dostępnego nominalnie w tym okresie, przez 70% i wynik podzielić przez normatywny czas cyklu dla danego produktu.